Rzeźbiarstwo czyli kurpiowskie Bogoroby
„W dawne lata było na Kurpiach wielu domorosłych rzeźbiarzy – „ Bogorobów” – którzy strugali z drzewa krzyże, figury świętych, fajki, robili kapliczki i całe ołtarzyki, dłubiąc to wszystko według własnego rysunku i pomysłu, z miękkiego drzewa lipowego, a niekiedy twardego, np. gruszki.” – pisał Adam Chętnik w 1924 r o zawodzie rzeźbiarza ludowego.Obecnie rzeźbiarze ludowi coraz częściej sięgają w swojej twórczości do tematyki świeckiej, przedstawiając sceny z życia codziennego oraz ze świata przyrody.
Z lipy lub gruszy strugali
Od dawien dawna na Kurpiach stawiano na skrzyżowaniach dróg, nad strugami i w obrębie zabudowań kapliczki ze świętymi. Były to rzeźby w drewnie, polichromowane farbą olejną, nazywane figurami lub osobami. W 1924 r. Adam Chętnik tak pisał o zawodzie rzeźbiarza „W dawne lata było na Kurpiach wielu domorosłych rzeźbiarzy – „ Bogorobów” – którzy strugali z drzewa krzyże, figury świętych, fajki, robili kapliczki i całe ołtarzyki, dłubiąc to wszystko według własnego rysunku i pomysłu, z miękkiego drzewa lipowego, a niekiedy twardego np. gruszki. W wolnych od dłubania figur chwilach wyrzynali laski i zabawki, niektórzy utrzymywali siebie i rodziny z takiego zajęcia, ludność bowiem chętnie nabywała krzyże i świętych, pomalowanych barwnie olejną farbą, płacąc nie tylko pieniędzmi, ale w naturze produktami, drzewem itp.”
Elity wśród elit
Rzeźbiarze stanowią elitę wśród kurpiowskich artystów ludowych. Większość z nich tworzy do tej pory przede wszystkim rzeźby o tematyce sakralnej, czyli figury, wśród których najważniejsze są „pasje” – rzeźby przedstawiające Chrystusa Ukrzyżowanego. Rzeźby te spełniały zawsze dwie funkcje – religijną i magiczną. Ustawiano je w miejscach szczególnie niebezpiecznych, między innymi przy skrzyżowaniach dróg i mostach oraz wieszano w centralnym miejscu każdej chaty kurpiowskiej ( zob. też „Kapliczki na Kurpiach”). Obecnie rzeźbiarze ludowi coraz częściej sięgają w swojej twórczości do tematyki świeckiej, przedstawiając sceny z życia codziennego oraz ze świata przyrody. Do historii rzeźbiarstwa na Kurpiach weszło wiele nazwisk, m.in. Andrzeja Kaczyńskiego i Łukasza Raczkowskiego. Najsłynniejsi z artystów nie mieli ziemi, nie pracowali na roli, a utrzymywali się wyłącznie z rzeźbienia figur na zamówienie fundatorów. Do najbardziej znanych współczesnych rzeźbiarzy kurpiowskich należą: Józef Bacławski Łyse 96, 07- 437 Łyse tel. 0504 763 646 Stanisław Bacławski Czarnia Kadzidlańska 46, 07- 420 Kadzidło tel. 0692 247 934 Stefan Szurnicki ul. Sachalin, 07-422 Dylewo Jan Rogiński Jankowo-Młodziankowo Stanisław Banach Miastkowo Mieczysław Skrzecz Olszewo Borki Jan Gadzioch Czarnia Andrzej Banach Zbójna Jan Zieliński Zbójna