Stara Łomża - Grodzisko
x:22.1069 y:53.1632
Gród łomżyński był początkowo zlokalizowany kilka kilometrów na południowy wschód w stosunku do obecnego miasta. Dzisiaj znajduje się tam wieś Stara Łomża, w której zachowały się ślady grodu z przełomu IX i X wieku. Gród miał chronić Księstwo Mazowieckie, więc również wschodnie rubieże Polski, przed najazdami sąsiadów ze wschodu i północy – przede wszystkim Jaćwingów, ale także Litwinów i Prusów. Położony przy przeprawie przez Narew nie był jednak tylko grodem obronnym, ale również ważnym ośrodkiem handlowym. Tędy prowadził wodny szlak handlowy, którym spławiano drewno i produkty rolnicze ze wschodu do Gdańska. Pierwotny gród został spalony podczas któregoś z najazdów, odbudowano go jednak dodając dwa podgrodzia, które otoczono odrębnymi wałami. Do dzisiaj istnieją ślady tego grodziska na cyplu nad Narwią zwanym Górą Królowej Bony. Osadę handlową zlokalizowano obok, na Wzgórzu św. Wawrzyńca. Istnieje legenda, że kościół przy osadzie został założony przez św. Brunona z Kwerfurtu. Legenda ta ma pewne podstawy historyczne, gdyż Bruno był zdecydowanym sprzymierzeńcem Bolesława Chrobrego, utrzymywał bezpośrednie kontakty z dworem polskim, a w 1009 roku udał się z misją do Jaćwingów, gdzie w krótkim czasie poniósł męczeńską śmierć. Jest więc możliwe, że podczas podróży na wschód zatrzymał się w Łomży i założył tam świątynię. Do dzisiaj jest zresztą patronem Diecezji Łomżyńskiej.